Onlangs ben ik geslaagd voor het praktijkexamen van mijn kPNI-opleiding. Joehoe! Heel blij mee. Maar wat houdt kPNI precies in? Dat is een vraag die mij de laatste tijd veel is gesteld. Tijdens mijn examen heb ik mijn best gedaan dit kort en bondig uit te leggen. Dat zal ik hier – iets uitgebreider – ook doen. Ik eindig met een boekentip: Word weer mens. Intrigerende titel? Na het lezen van deze blog hoop ik dat jullie dit boek allemaal willen lezen.

Wat houdt kPNI in?
kPNI is een integratieve wetenschap, die diverse vakgebieden met elkaar combineert om mensen op natuurlijke wijze te behandelen voor allerlei chronische klachten. Centraal staat de wisselwerking tussen de hersenen, (de P), het neuro-endocrinologisch systeem (de N) en het immuunsysteem (de I). Verder nemen we een groot aantal andere vakgebieden mee, zoals de evolutiebiologie, bewegingswetenschappen en orthomoleculaire voedingsleer. Bovendien kijken we ook naar iemands persoonlijkheid en de sociale context waarin iemand leeft. Zo probeert de kPNI de meest uiteenlopende factoren die tot gezondheidsproblemen kunnen leiden bij elkaar te brengen en te gebruiken in een therapie.

Waarom kijkt de kPNI naar het geheel?
Wij kijken naar het geheel omdat alles in ons lijf met elkaar verbonden is. Vergelijk het met een systeem van radartjes: als één radartje het niet meer doet, of juist te snel draait, dan zorgt dat voor verstoringen in de rest van het systeem. En zo werkt het ook in ons lichaam.

Op zoek naar de oorzaak
Vaak zijn de huidige klachten waar iemand nu mee tobt een signaal van eerdere verstoringen. Je kunt het zien als een vat dat langzaam is volgelopen, bijvoorbeeld door een (Pfeiffer)virus in je jeugd, regelmatig een kuurtje antibiotica, schadelijke stoffen, een overdaad aan ongezonde voeding met veel suikers en bewerkte producten, een zittend bestaan, langdurig gebruik van de pil, een vervelende baas op je werk, (sport)blessures… Je verwacht het misschien niet, maar dit zijn allemaal factoren die tot een (chronische) stressreactie kunnen leiden en zo het vat langzaam doen vollopen en gezamenlijk uiteindelijk kunnen leiden tot het ontstaan van de huidige klacht(en).

In de therapie kijken wat allemaal (chronische) stress en verstoringen heeft veroorzaakt. Door de chronische stressfactoren te verminderen en de verstoringen positief te beïnvloeden, knapt iemand vaak al enorm op. Stel: je hebt vaak last van hoofdpijn. Je kunt dan steeds een pijnstiller nemen. Maar je kunt op een gegeven moment ook uitzoeken waarom je steeds hoofdpijn hebt en iets aan de oorzaken doen.

Maar waarom is chronische stress dan zo’n probleem? Dat leg ik in de volgende paragraaf uit.

It’s all about energy
Ons stress-systeem is van oudsher erop gebaseerd om bij acuut gevaar snel te kunnen reageren. Vroeger moesten we bijvoorbeeld snel kunnen wegrennen als we werden aangevallen door een tijger. Wat gebeurt er dan in ons lijf? Onze energie gaat dan razendsnel naar onze spieren, hart en hersenen: de bekende fight/flight-reactie. Bovendien staat ons immuunsysteem ook paraat, om te reageren in het geval van een verwonding. Deze stressreactie is passend, oplossingsgericht en al heel oud.

Je kunt stellen dat onze wereld de afgelopen eeuwen enorm is veranderd. Wij hebben niet meer te maken met plots opduikende roofdieren of andere echte stressoren, zoals honger, dorst, koude, warmte, etc., maar met ‘nieuwe’ uiteenlopende stressfactoren, zoals hierboven beschreven onder het kopje Op zoek naar de oorzaak. Ons stress- én immuunsysteem proberen deze veelal chronische stressfactoren op dezelfde ‘oude’ manier op te lossen, maar dat lukt niet.

Dit heeft kort gezegd een laaggradige ontsteking van ons immuunsysteem tot gevolg (hierover is veel meer te vertellen, dat zal ik nog eens in een aparte blog doen), voor deze blog is belangrijk dat ons immuunsysteem paraat blijft, en niet meer ‘naar huis’ gaat, zoals bij een acute stressreactie het geval is.

En dan is de grote vraag: waar haalt ons immuunsysteem de energie vandaan om laaggradig actief te blijven? In ons lijf hebben we namelijk een maximale hoeveelheid energie te verdelen, en via ons bioritme zijn we erop ingericht om gedurende de dag en nacht de verschillende organen en systemen (denk bijvoorbeeld aan onze lever, spieren, hersenen, immuunsysteem) van meer of minder energie te voorzien. Idealiter is ons immuunsysteem alleen ’s nachts actief, en eventueel overdag om een wond te genezen of een griepvirus te bestrijden. Maar bij een laaggradige ontsteking blijft het immuunsysteem constant actief, en ‘steelt’ dan dus energie van andere organen of weefsels. Vandaar de uitspraak: ‘it’s all about energy’.

Nu is het afhankelijk van jóuw situatie en persoonlijkheid waar je immuunsysteem energie vandaan gaat halen, en waar de klachten gaan ontstaan. Tijdens een kPNI-therapie brengen we deze in kaart.

Op evolutie gebaseerde interventies
Door het effect van moderne, chronische stressfactoren op ons lijf te begrijpen, kunnen we ook de negatieve effecten hiervan op onze gezondheid weer verminderen door op de evolutie gebaseerde interventies. Want daar zijn wij – en dan vooral onze genen – nog steeds op ingesteld (onze genen veranderen maar heel langzaam). Denk hierbij aan op de evolutie gebaseerde voeding, stressregulatie, bewegingsinterventies en gedragsverandering. Zo houden we rekening met waar we vandaan komen… Al passen we deze interventies natuurlijk aan onze huidige tijd aan, dat wel! Dit biedt ons de mogelijkheid om in onze huidige hectische tijd weer zoveel mogelijk ‘mens’ te worden…

Word weer mens
En dan eindig ik met mijn boekentip: Word weer mens, de terugkeer van homo sapiens. Dit lijvige boek is dit jaar (2019) verschenen en bevat een mooie beschrijving van de kPNI-wetenschap door de grondlegger in Nederland hiervan: Leo Pruimboom. Het boek geeft antwoord op vragen als: hoe werkt ons lichaam, hoe raken werkingsmechanismen verstoord, en hoe kun je met de juiste voeding en leefstijl weer ‘mens’ worden? In het boek staan overigens ook heerlijke recepten. Ik ga een paar favorieten op mijn site delen. Maar dit boek helpt je zoveel mogelijk gezond te worden en te blijven in onze huidige hectische maatschappij. 

Leo Pruimboom, Word weer mens, de terugkeer van homo sapiens, is te bestellen via de website Wordweermens.com.